Drie grote actiepijlers
Als sociale huurder kunt u beroep doen op drie soorten van sociale ondersteuning:
- Individueel maatschappelijk werk
- Collectief maatschappelijk werk
- Gemeenschappelijk maatschappelijk werk
Zowel de individuele gesprekken als de collectieve acties vinden plaats in de gebouwen van de OVM. Ze gebeuren door maatschappelijk assistenten van de OVM’s en gedetacheerde maatschappelijk werkers van de Dienst voor Maatschappelijke Begeleiding van Sociale Huurders (DMBSH).
Individueel maatschappelijk werk
De sociale dienst bestaat uit maatschappelijk werkers die door de OVM werden aangeworven en/of door de DMBSH gedetacheerd. Zij behandelt de aanvragen van de huurders die verband houden met de sociale huisvesting en, meer algemeen, met hun persoonlijke of gezinssituatie. De dienst staat op basis van de analyse van de situatie in voor psychosociale begeleiding en heroriëntering. Soms is er ook een doorverwijzing naar gespecialiseerde diensten.
Het doel is om het recht op wonen (met naleving van de rechten en plichten verbonden aan de huurovereenkomst) te behouden. Het individueel maatschappelijk werk vereist ook dat er wordt samengewerkt met de interne en externe diensten en met het netwerk van plaatselijke, gewestelijke en federale partners. De sociale dienst ontvangt individuele aanvragen van huurders, en van kandidaat-huurders naargelang van de OVM’s, en behandelt ze individueel of soms collectief.
Een analyse van de situatie zal bepalen welk type psychosociale begeleiding noodzakelijk is. Die begeleiding is gebaseerd op de specifieke deontologie van het individueel maatschappelijk werk en wordt geboden via permanenties, gesprekken op het kantoor of thuis, telefoongesprekken en briefwisseling.
Collectief maatschappelijk werk
Vanuit de vastgestelde problemen en de praktijken in het veld stellen de maatschappelijk werkers aan de bewoners een aanpak voor die ieders energie bundelt en samenbrengt. Collectieve acties nemen bijvoorbeeld de vorm aan van informatie- of overlegvergaderingen voor de inrichting van een collectief te beheren ruimte of van activiteiten die een beroep doen op de creativiteit en het initiatief van vrijwilligers.
Het collectief maatschappelijk werk gaat hoofdzakelijk om de ondersteuning van de huurdersinitiatieven, het beheer van de leefomgevingen en de ontwikkeling van diensten voor de huurders.
Het is de bedoeling dat de samenwerking tussen de collectief maatschappelijk werker en de groep een synergie tot stand brengt om acties mogelijk te maken die moeilijk of zelfs onmogelijk alleen kunnen worden uitgevoerd.
Gemeenschappelijk maatschappelijk werk
Het gemeenschappelijk maatschappelijk werk wordt vooral uitgebouwd aan de hand van de actie van de Projecten voor Sociale Cohesie in sociale woonwijken. De PSC’s zijn het resultaat van een samenwerkingsverband tussen een OVM, een vzw en soms een gemeente. Zij stimuleren de participatieve dynamiek tussen huurders en met de OVM en met de buurtbewoners die dat wensen.
Deze pijler steunt sterk op de actieve participatie van de bewoners, in de mate van het mogelijke in alle fasen van het proces en rekening houdend met de middelen van iedereen.
Het moedigt de oprichting van een netwerk aan tussen de bewoners, de verenigingen, de administratie, de vastgoedmaatschappij, de instellingen en de gemeente.
De Projecten voor Sociale Cohesie
Een Project voor Sociale Cohesie (PSC) is een partnerschap tussen de BGHM, één of twee OVM’s, een vzw en soms een gemeente. Het project is erop gericht banden te creëren en te zorgen voor sociale cohesie binnen een welbepaalde perimeter rond de sociale woonwijken, en zich daarbij tegelijkertijd open te stellen naar alle bewoners van de wijk. Het PSC past de methodologische principes van het gemeenschappelijk maatschappelijk werk toe.
Momenteel zijn er 32 PSC’s verdeeld over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Een Project voor Sociale Cohesie heeft tot doel:
- sociale banden te ontwikkelen of te versterken;
- de communicatie te verbeteren tussen bewoners onderling en tussen bewoners en de OVM(’s), de gemeente en alle andere externe instanties;
- de participatie van de bewoners te stimuleren, alsook hun harmonieus samenleven;
- alle middelen aan te wenden om de bewoners in te lichten over de inhoud van hun rechten en plichten, alsook over de middelen die het mogelijk moeten maken de naleving ervan te waarborgen.
Rollen en opdrachten van elke betrokken partij / Betrokken partij bij het systeem / Medeondertekenaars van de PSC-overeenkomst
De subsidiërende overheid: de BGHM
De BGHM ziet toe op de financiering, de controle, de uitvoering en het goede verloop van de PSC-projecten. Ze heeft de volgende opdrachten:
- toezien op de naleving van de overeenkomst, de administratieve en financiële controles uitvoeren en op de goede samenhang van het systeem op gewestelijk en plaatselijk niveau;
- het administratieve en financiële management van het PSC als systeem;
- de gewestelijke opvolging van het systeem, onder andere door de organisatie van een plenaire vergadering en de oprichting van een Gewestelijk Raadplegingscomité;
- instaan voor de methodologische omkadering van de PSC's onder andere via vergaderingen waar beroepspraktijken worden uitgewisseld, methodologische steun, opleidingen en informatievergaderingen;
- het reoriënteren van de opdrachten van een PSC naar de in de beheersovereenkomsten bepaalde streefdoelen en de gewestelijke actualiteit in overleg met de plaatselijke medeondertekenaars;
- het doorgeven van informatie naar de gewestelijke beleidsinstantie en de plaatselijke partners overeenkomstig de private levenssfeer van de betrokkenen, het beroepsgeheim en van de AVG;
- het oprichten van een Arbitragecomité, als beroepsinstantie.
De plaatselijke medeondertekenaars
In het kader van een Project voor Sociale Cohesie verwijst de term "medeondertekenaar” naar de OVM/’s, de vzw en de gemeente. De rol van elke medeondertekenaar is vastgelegd in de PSC-overeenkomst. Zo bestaat de rol van de OVM er met name in:
- de coherentie te verzekeren tussen de verschillende initiatieven inzake (individuele, collectieve en gemeenschappelijke) maatschappelijke begeleiding die op haar initiatief werden genomen of die werden genomen in het kader van overeenkomsten die ze ondertekende, meer bepaald in de actieperimeter van het PSC.
- één of meer lokalen gratis ter beschikking te stellen die overeenstemmen met het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming om de verwezenlijking van de PSC-opdrachten mogelijk te maken, in voorkomend geval middels de voorafgaande toestemming van de BGHM. Het betreft een lokaal dat aangepast is aan het gebruik ervan door het team van maatschappelijk werkers van het PSC-project van de VZW die de overeenkomst medeondertekende, alsook van lokalen die geschikt zijn voor de organisatie van vergaderingen en animaties. De terbeschikkingstelling van lokalen kan plaatsvinden in het kader van samenwerkingsverbanden met andere verenigingen.
- een OVM-referent af te vaardigen die belast is met de opvolging van het PSC om te kunnen optreden tussen de OVM, de leden van het PSC-team en de huurders. De vertegenwoordiger van de OVM beschikt over voldoende bevoegdheid om zijn opdracht uit te voeren in het kader van de overeenkomst. De naam van die persoon wordt in het Actieplan vermeld. Bij wijziging worden de medeondertekenaars zo snel mogelijk verwittigd.
- deel te nemen aan de vergaderingen van het Plaatselijk Opvolgingscomité om stof tot nadenken te verschaffen over de in het kader van het PSC door de VZW uitgewerkte praktijken en methodologieën. Door haar standpunt te geven, helpt de OVM de VZW bij de toepassing van het PSC.
De Gemeente neemt o.a. deel aan de vergaderingen van het Plaatselijk Opvolgingscomité om stof tot nadenken te verschaffen over de in het kader van het PSC door de VZW uitgewerkte
praktijken en methodologieën. Door haar standpunt te geven, draagt zij bij tot de ondersteuning van de toepassing van het PSC.
De VZW die het PSC coördineert
De VZW is het uitvoerend orgaan van het werk in het veld en waarborgt de toepassing van de methodologie van het maatschappelijk opbouwwerk. De algemene doelstellingen van het PSC zijn gestructureerd rond de uitbouw van de sociale cohesie.
De rol van de vzw komt met name op het volgende neer:
- instaan voor de aanwerving, de omkadering en de coördinatie van het PSC-personeel;
- een persoon bij de vzw aanduiden om voor de coördinatie van het PSC in te staan. Bij wijziging worden de ondertekenaars zo spoedig mogelijk verwittigd;
- instaan voor het dagelijkse, administratieve en financiële beheer van het PSC;
- een plaatselijke diagnose opstellen die met de algemene opdrachten van het PSC verband houdt;
- acties op basis van de plaatselijke diagnose uitwerken en concreet maken;
- jaarlijks een Actieplan opstellen;
- jaarlijks een jaarverslag met zelfevaluatie opstellen;
- de vergaderingen van het Plaatselijk Opvolgingscomité beheren;
- deelnemen aan de door de BGHM of de door haar gemachtigde instantie georganiseerde evaluaties, bezoeken en controles.
De PSC’s vormen een toegevoegde waarde voor het beter samenleven.
Eindstreven en doelstellingen van het PSC
|
Eindstreven |
Algemene doelstellingen |
|
De sociale samenhang in de door de OVM's beheerde wijken voor sociale, bescheiden en/of middenklassewoningen uitbouwen |
De sociale banden behouden, creëren en/of uitbouwen |
|
Bijdragen aan de opening en ontsluiting van de wijken |
|
|
Interculturele, intergenerationele, sociale en genderdiversiteit bevorderen |
|
|
De individuele en collectieve handelingsbevoegdheid met het oog op emancipatie en zelfbeschikking van individuen ontwikkelen |
De bewoners in het kader van de uitoefening van hun burgerschap informeren, sensibiliseren en toerusten en de digitale kloof bestrijden |
|
Ruimte voor democratische expressie creëren |
|
|
De middelen en capaciteiten van de bewoners waarderen, integreren en versterken, meer bepaald in hun acties met betrekking tot hun leefomgeving |
|
|
De bewoners ondersteunen in de verbetering van hun levenskwaliteit |
Op het collectief belang gerichte bewonersprojecten begeleiden en ondersteunen |
|
De opbouw van een collectieve stem vergemakkelijken, evenals de overdracht ervan en de overweging ervan door de betrokken stakeholders |
|
|
De collectieve toe-eigening van leefruimtes, inclusief de woning, eventuele gemeenschappelijke ruimten in gebouwen en de omgeving stimuleren. De uitvoering van de campagnes en acties van Leefmilieu Brussel aanmoedigen wanneer deze in overeenstemming zijn met de lokale prioriteiten. |
|
|
Aan de vorming van netwerken van lokale stakeholders bijdragen en partnerschappen ontwikkelen |
De dialoog en het overleg tussen de plaatselijke betrokken partijen (bewoners, OVM, gemeente, verenigingen, enz.) bevorderen en de communicatie tussen de huurders onderling en tussen de huurders en de |
|
Bijdragen aan de bundeling van middelen en het zoeken naar complementariteit tussen lokale stakeholders |
|
|
Deelnemen aan bestaande overlegplatforms op lokaal en gemeentelijk niveau |
|
|
Acties en/of projecten in partnerschappen opzetten |
Van deze in de PSC-overeenkomst 2021-2025 vermelde doelstellingen zijn er 4 gemeenschappelijk voor alle PSC’s. Die 4 doelstellingen worden geïdentificeerd om een gemeenschappelijke basis te leggen op basis waarvan de acties worden uitgewerkt vanuit een gewestelijke, transversale interpretatie van het systeem
De Dienst voor Maatschappelijke Begeleiding van Sociale Huurders (DMBSH)
De DMBSH werd in 2001 als vzw opgericht op initiatief van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering.
Maatschappelijk doel en opdracht
De vereniging heeft als maatschappelijk doel een individuele maatschappelijke begeleiding van de kandidaat-huurders en huurders van de openbare vastgoedmaatschappijen (OVM’s) alsook een collectieve maatschappelijke begeleiding van de huurders te verzekeren.
Om haar maatschappelijk doel te verwezenlijken detacheert de vereniging momenteel 55 maatschappelijk werkers bij de 16 OVM’s van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om hun opdracht als sociale verhuurder te steunen en in te spelen op de behoeften van de huurders en kandidaat-huurders inzake sociale begeleiding.
De vereniging heeft onder andere de volgende opdracht (overeenkomstig de tussen de BGHM en de OVM’s gesloten beheersovereenkomst niveau 2):
- Huurders en kandidaat-huurders met sociale moeilijkheden oriënteren naar instellingen en verenigingen die bevoegd zijn om hun probleem te behandelen;
- Met elke openbare vastgoedmaatschappij contact opnemen en met zij die het wensen een overeenkomst uitwerken die het mogelijk maakt haar taken te volbrengen en de aanwezigheid van een maatschappelijk werker te waarborgen op de plaats waar deze openbare vastgoedmaatschappijen hun activiteit uitoefenen;
- Alle mogelijke activiteiten opzetten die verband houden met maatschappelijke begeleiding van de huurders van de openbare vastgoedmaatschappijen, eventueel in het raam van collectieve en gemeenschappelijke activiteitenprogramma’s;
- Deelnemen aan de denkoefeningen over maatschappelijke begeleiding.
In het kader van het Noodplan voor Huisvesting (2020-2024), heeft de DMBSH een mobiel team voor psychologische begeleiding opgestart om maatschappelijk werkers te ondersteunen die in rechtstreeks contact staan met huurders van de OVM's. Dit team bestaat momenteel uit 2 maatschappelijk werkers die gespecialiseerd zijn in mentale gezondheid. Er wordt ook een functie van psychiater voorzien (1 of 2 dagen per week).
Statuten
De eerste statuten van de vzw werden op 22 juni 2001 aangenomen en op 29 juni 2005 en 18 maart 2019 gewijzigd. De maatschappelijke zetel bevindt zich in het Huis van het Wonen, Gulden-Vlieslaan 72 te 1060 Brussel (Sint-Gillis).
Financiering en rekeningen van de vzw
De vzw wordt gefinancierd met een dotatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voor 2019 bedraagt de dotatie 3.314.000,00 euro.
Sinds augustus 2017 geniet de vzw een tweede financieringsbron: De Sociale Maribel. Voor 2019 beloopt het in het kader van de Sociale Maribel te ontvangen bedrag 211.000,00 euro.
In het kader van het Noodplan voor Huisvesting (2020-2024) wordt er een jaarlijks bedrag van 164.000€ voorzien voor de financiering van het mobiel team voor mentale gezondheid.
Voor de controle van de rekeningen duidt de algemene vergadering een commissaris aan.
Instanties en administratief personeel van de vzw
De Algemene vergadering bestaat uit de Minister of leden die de Minister voor Huisvesting vertegenwoordigen en uit leden die respectievelijk worden voorgedragen door de BGHM en door de Federaties van openbare vastgoedmaatschappijen (VSH en FESOCOLAB). De Brusselse Hoofdstedelijke Regering duidt de leden van laatstgenoemde categorieën aan.
De Raad van Bestuur bestaat uit leden die de Minister voor Huisvesting en de BGHM vertegenwoordigen en uit leden die worden voorgedragen door de Federaties van openbare vastgoedmaatschappijen.
De Voorzitter van de vzw wordt gekozen onder de bestuurders die de BGHM vertegenwoordigen. De Ondervoorzitter van de vzw wordt gekozen onder de bestuurders die de Federaties van openbare vastgoedmaatschappijen vertegenwoordigen.
De penningmeester is de Minister voor Huisvesting of zijn/haar vertegenwoordiger. De Voorzitter, de Ondervoorzitter en de penningmeester vormen samen het bureau van de vereniging. Het beheerscomité bestaat uit de voorzitter, de ondervoorzitter, de penningmeester, de directeur en de adjunct-directeur van de vereniging. De vzw wierf vijf personeelsleden aan waarvan één halftijdse betrekking wier opdrachten betrekking hebben op het onthaal, het secretariaat, het personeelsbeheer en de boekhouding van de vzw.
Huurders, kandidaat-huurders en partners die met een maatschappelijk werker van de DMBSH contact willen opnemen, kunnen zich rechtstreeks wenden tot de OVM waarbij deze is gedetacheerd.
Contact
DMBSH vzw
Huis van het Wonen
Gulden-Vlieslaan 72 - 1060 Sint-Gillis
Tel: 02/502.88.15 - Fax: 02/502.39.26